Automatyka SZR – czyli układy samoczynnego załączania rezerwy – to zespół rozwiązań dedykowanych przede wszystkim dla różnych gałęzi przemysłu. Znajduje zastosowanie wszędzie tam, gdzie niezwykle istotna jest ciągłość zasilania – na przykład dla utrzymania procesów produkcyjnych. Jej głównym, choć nie jedynym, zadaniem jest samoczynne podłączanie rezerwy w przypadku wystąpienia przerw w zasilaniu.
Automatyka SZR – kiedy i gdzie warto stosować
Automatyka SZR obejmuje m.in. działanie agregatów prądotwórczych – urządzeń wykorzystywanych do generowania prądu w momencie spadku lub braku napięcia. Ich obecność i uruchomienie w odpowiednim momencie ma kluczowy wpływ na utrzymanie ciągłości pracy wielu maszyn, taśm produkcyjnych oraz innych mniej i bardziej skomplikowanych układów.
Do automatyki SZR zaliczają się: moduł automatyki, element wykonawczy (którym najczęściej są właśnie agregaty) oraz przyłącza, akumulatory lub rozwiązania UPS. Kluczowy jest jednak moduł, który odpowiedzialny jest a szybką reakcję – natychmiastowe przełączenie zasilania między głównym źródłem prądu, a agregatem. Jego działanie odbywa się w obu kierunkach.
Pracę modułów należy oczywiście odpowiednio zaprogramować zgodnie z naszym zapotrzebowaniem. Obejmuje on między innymi czas trwania zwłoki; wybór odpowiednich parametrów może pomóc w uniknięciu nie pożądanych przełączeń w sytuacji krótkich i nieszkodliwych (np. kilkosekundowych) zaników prądu.
Awaria toru – i co dalej?
Automatyka SZR obejmuje sytuacje awarii toru. Oprócz wspomnianych przerw w zasilaniu, wymienić należy również sytuacje wysunięcia wyłącznika lub jego wyłączenia w sytuacji wystąpienia zwarcia bądź nagłego przeciążenia. Również wszystkie ręczne wyłączenia to sytuacje, które automatyka SZR obejmuje.
Poszczególne sekwencje działań w przełączaniu zasilania na źródłowe rezerwowe prezentują się w takiej kolejności. Najpierw dochodzi do odcięcia zasilania głównego, podstawowego. Następnie odłączone zostaje sprzęgło, a po nim – załączone zasilanie rezerwowe.
W sytuacji powrotu podstawowego źródła zasilania, sekwencja wygląda dość podobnie. Najpierw odłączane jest źródło rezerwowe, następnie załączane sprzęgło, a na koniec załączane źródło zasilania podstawowego.
Aparaty wykonawcze wykorzystują w tym celu styczniki lub też wyłączniki mocy wyposażone w specjalne napędy silnikowe. Styczniki to rozwiązanie prostsze, jednak ie w każdym miejscu będzie właściwym wyborem. Obecność napędu silnikowego gwarantuje bowiem większą trwałość oraz bezproblemowe działanie całe układu.
Elementy kontrole to przede wszystkim przekaźniki – ich zadaniem jest nadzorowanie poziomu napięcia w całej sieci; mogą być to zarówno czujniki faz, jak i bardziej zaawansowane przekaźniki.
Układ sterowania tworzą natomiast specjalne rodzaje sterowników – produkowane przez czołowych dostawców nowych technologii.
Rodzaje układów zasilania
Najczęściej do czynienia mamy z dwoma grupami układów zasilania, w zależności od ich obciążalności źródła rezerwowego.
Pierwszy to układ zasilający w takim samym stopniu jak układ podstawowy. Pozwala to na podtrzymanie wysokiego poziomu wydajności.
Drugi to układ o niższej mocy niż układ wyjściowy. Wybierając to rozwiązanie musimy jednocześnie ustalić, które części nie mają wysokiego priorytetu, a tym samym będziemy mogli zrezygnować z ich zasilania.